W akcjach strażaków będą mogły uczestniczyć tylko jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, które przekształcą się w jednostki ratowniczo-gaśnicze. Tylko takie otrzymają wsparcie od państwa. Ratownicy OSP otrzymają też dodatek do emerytury za wysługę lat. To zmiany przewidziane w projekcie ustawy o ochotniczej straży pożarnej. Projekt wzbudza kontrowersje wśród strażaków ochotników.

Dziś organizacja Ochotniczej Straży Pożarnej opiera się wyłącznie o ustawę – Prawo o stowarzyszeniach. To rodzi m.in. problemy z określaniem sytuacji strażaka ochotnika.

Projekt Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ma poprawić zdolność bojową jednostek OSP i współpracę administracji rządowej i samorządowej w zakresie zadań ochrony przeciwpożarowej i obrony cywilnej. Projekt ustawy w nowy sposób reguluje status OSP i ma na celu zbliżenie do rozwiązań istniejących w Państwowej Straży Pożarnej.

Zakłada wyodrębnienie nowych jednostek ratowniczo-gaśniczych OSP (JRG OSP) i tylko takie będą traktowane jako jednostki ochrony przeciwpożarowej. Ich utworzenie ma umożliwić większe współdziałanie z jednostkami ratowniczo-gaśniczymi Państwowej Straży Pożarnej. Finansowanie owych jednostek zapewni rząd. W projekcie zapisano, że minister właściwy do spraw wewnętrznych corocznie określi wysokość środków finansowych i ich podział na zapewnienie wyłącznie zdolności i gotowości operacyjnej JRG OSP oraz wykonywania zadań na rzecz ochrony ludności.

Pozostałe jednostki OSP, które nie będą w stanie przekształcić się w JRG będą mogły funkcjonować na zasadach określonych wyłącznie w Prawie o stowarzyszeniach i zająć się np. działalnością kulturalną, edukacyjną. Utracą też możliwość finansowania przewidzianego obecnie w ustawie o ochronie przeciwpożarowej.

Dodatek do emerytury i i odszkodowanie
Projekt przewiduje też uregulowanie świadczenia dla strażaków ochotników, których projekt ustawy nazywa ratownikami OSP. Ma im przysługiwać świadczenie ratownicze, z tytułu wysługi lat w JRG OSP w wysokości 1/14 stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę. Świadczenie ma przysługiwać ratownikom OSP, którzy byli co najmniej przez 25 lat czynnymi członkami JRG OSP. Świadczenie wypłacane będzie po osiągnięciu przez mężczyznę 65 roku życia oraz kobietę 60 roku życia.

W projekcie przewidziano również uregulowanie kwestii odszkodowań dla ratowników OSP i ich rodzin, w sytuacji uszczerbku na zdrowiu lub śmierci ratownika w działaniu ratowniczym, medycznych działaniach ratowniczych albo zabezpieczeniu obszaru chronionego JRG PSP. Jednocześnie ratownik OSP, który dozna uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku, za czas niezdolności do pracy, za który nie zachował prawa do wynagrodzenia albo nie otrzymał zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie odrębnych przepisów, będzie mógł wnioskować o rekompensatę pieniężną. Nowością są też regulacje w sprawie rekompensat za poniesione straty z tytułu nieobecności w pracy ratownika OSP wykonującego zadania na rzecz ochrony ludności, mają być doprecyzowane w rozporządzeniu.

Na wzór Państwowej Straży Pożarnej ratownicy OSP otrzymają legitymacje, która upoważni ich także do korzystania ze zniżek np. w komunikacji miejskiej.

Brakuje przepisów dotyczących trybu wypłat ekwiwalentu
Dr Dariusz P. Kała z kancelarii LexKała, specjalista z zakresu prawa ochrony przeciwpożarowej zwraca uwagę, że projekt jest pierwszym od dwudziestolecia międzywojennego aktem prawnym regulującym kompleksowo organizację i funkcjonowanie ochotniczej straży pożarnej.
– Projekt jest niewątpliwie dowartościowaniem pracy strażaków. O taką ustawą środowisko dopomina się od co najmniej kilkunastu lat – wskazuje.

Prawnik pozytywnie ocenia regulacje, które wprowadzają dodatek do emerytury dla strażaka ochotnika, a także nakładają na pracodawców obowiązek zwolnienia strażaka na czas akcji ratowniczo gaśniczej za rekompensatą, którą pracodawca będzie mógł dochodzić od gminy, a gmina od organu administracji publicznej. – Takie rozwiązanie było często podnoszone w propozycjach środowiska i jeśli zostanie wprowadzone w życie, na pewno zwiększy dyspozycyjność jednostek – ocenia ekspert.

W projekcie, zdaniem dr Dariusza Kały brakuje jednak regulacji co do zasad i trybu wypłaty ekwiwalentu za udział strażaka w akcjach ratowniczo-gaśniczych i szkoleniach. Dziś ta kwesta w stanowi przedmiot licznych rozstrzygnięć nadzorczych wojewodów, bo nie ma przepisu rangi ustawowej w tej materii. Nie wiadomo więc np. do kiedy składać wniosek o ekwiwalent czy ekwiwalent przedawnia się, jaki ma być zwór dokumentu do wypłaty. – Dobrze by było, aby ustawodawca wprowadził do projektu przepis, z którego wynikałaby kompetencja wójta, burmistrza czy prezydenta miasta do wydania zarządzania w sprawie zasad i trybu wypłaty ekwiwalentu – mówi Dariusz Kała.

Dodatek dobry, ale za niski
Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej podkreśla, że nie uczestniczył w opiniowaniu projektu. Wskazuje, że ministerialna propozycja dodatku do emerytury (renty) dla członków OSP za udział w działaniach ratowniczych jest mniej korzystna, niż w projekcie ustawy społecznej z 2007 roku (znajduje się w „zamrażarce” sejmowej), która przewiduje minimalny okres udziału w działaniach ratowniczych na 10 lat i dodatek w wyższej wysokości, a przypadku ustawy senackiej – 20 lat.

– Związek w trakcie konsultacji społecznych będzie domagać się podwyższenia świadczeń emerytalnych do 1/5 minimalnego wynagrodzenia za prace – zapowiada Waldemar Pawlak, prezes Zarządu Głównego OSP RP.

Uważa on też, że projekt ministerialny próbuje pozbawić OSP jego historycznej spuścizny. – Od półtora wieku członkowie OSP zwani byli strażakami. Projekt ustawy prawnie eliminuje możliwość posługiwania się tym nazewnictwem, posiadającym bardzo dobrą konotację społeczną. Zgodnie z projektem ustawy strażacy ochotnicy będą nazywani ratownikami OSP. Komu przeszkadza strażak OSP, nie wiem – komentuje Waldemar Pawlak

Zwraca uwagę, że dziś każda jednostka OSP jest jednostką ochrony przeciwpożarowej uprawnioną do udziału w działaniach ratowniczych, niezależnie od stopnia jej wyposażenia w sprzęt. Minimalne wymogi, m.in. w zakresie wyposażenia w sprzęt, są stawiane tylko dla OSP, które włączone są do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Obowiązek przekształcenia się w jednostki ratowniczo-gaśnicze może spowodować, że część jednostek przestanie istnieć, bo nie spełni wymagań nakładanych przez ustawę w zakresie wyposażenia, standardów zdolności operacyjnej i gotowości operacyjnej. Zarząd główny OSP wskazuje, że projekt ustawy nic nie mówi o tym, jaki ma być dalszy los  specjalistycznych OSP zajmujących się na przykład ratownictwem wodnym lub grup poszukiwawczych z psami.

Strażacy ochotnicy mają wątpliwości
Krytycznie projekt ustawy ocenia gen. brygadier w st. spocz. Wiesław Leśniakiewicz, wiceprezes  ZG ZOSP RP. Jego zdaniem nie ma potrzeby tworzenia odrębnej ustawy skoro jest podstawowa ustawa o ochronie przeciwpożarowej  w której zawarto najważniejsze kwestie dotyczące ochrony przeciwpożarowej, w tym organizacji Ochotniczych Straży Pożarnych.

–  Można znowelizować obowiązującą ustawę o ochronie przeciwpożarowej wprowadzając niezbędne uzupełniania istotne dla strażaków ochotników, które znalazły się w przygotowanym projekcie, a nie przenoszenie z obowiązującej ustawy do ustawy tworzone – mówi Wiesław Leśniakiewicz.

Jego zdaniem wątpliwości budzi m.in. wyeliminowanie z projektu pojęcia strażak, sytuacja prawna członków OSP w których nie wyodrębniona zostanie jednostka ratowniczo-gaśnicza, a także kwestia szkoleń. W projekcie wyeliminowano zapis, że szkolenia prowadzone przez Państwową Straż Pożarną są nieodpłatne, nie wiadomo więc kto będzie ponosił te koszty.


Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/samorzad/projekt-ustawy-o-ochotniczej-strazy-pozarnej,508053.html?fbclid=IwAR3lItKXhukEujk6d4wN9z-yZTe2v8TMAOIpxCAzrr6pQkfyuqrgW3HPv-M

źródło: prawo.pl