Oznakowanie samochodów

Oznakowanie samochodów pożarniczych

Wraz z rozwojem techniki pożarniczej na szczeblu dowodzenia i kierowania działaniami ratowniczo – gaśniczymi pojawiły się problemy w szybkiej i sprawnej identyfikacji jednostek, pojazdów, czy sprzętu takiego jak łodzie ratownicze, przyczepy, kontenery, czy motopompy. Często dochodzi do sytuacji, kiedy na miejscu zdarzenia pracuje nie jeden, nie dwa, a kilkanaście pojazdów pożarniczych różnego typu, z różnych jednostek. Podczas kierowania i prowadzenia działań ratowniczych na poziomie interwencyjnym i taktycznym niezbędna jest właściwa wiedza w zakresie sił i środków, którymi dysponuje KDR.

W związku z powyższym w jednostkach ochrony przeciwpożarowej wprowadzono odpowiednie oznakowanie pojazdów pożarniczych, którego właściwie zinterpretowane mówi odbiorcy o przynależności pojazdu lub sprzętu do jednostki ochrony przeciwpożarowej, jego rodzaju oraz o kryptonimie radiowym. Nowe oznakowanie pojazdów jest spójne z przyjętym w całej Polsce standardem nadawania kryptonimów radiowych w służbach ratowniczych.

Zgodnie z Załącznikiem do zarządzenia Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie gospodarki transportowej w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej została w szczegółowy sposób opisana problematyka oznakowania operacyjnego pojazdów pożarniczych oraz sprzętu ratowniczego.

Wymagania ogólne.

Numer operacyjny lub numer na sprzęcie powinien mieć barwę kontrastującą z elementem lub nadwoziem, na którym został umieszczony:

• białą – jeśli napis jest umieszczony na pojeździe o nadwoziu w kolorze czerwonym lub innym o ciemnej barwie
• czarną lub czerwoną – jeśli napis jest umieszczony na pojeździe o nadwoziu w kolorze białym, kremowym lub innym o jasnej barwie
• czerwoną – jeśli napis jest umieszczony na elementach wykonanych z aluminium lub stali nierdzewnej

Generowanie liter i cyfr zgodnie z zasadami określonymi w załączniku do Zarządzenia Komendanta Głównego jest możliwe po pobraniu kroju czcionki (fontu) pt. „Oznakowanie” umieszczonego na stronie Komendy Głównej PSP w dziale Logistyka, Wydział Logistyki i infrastruktury BT-I. (czcionkę można pobrać klilkając tutaj)

Na samochodach gaśniczych i specjalnych, których kolor lub kształt nadwozia nie sugeruje przynależności do straży pożarnej może być umieszczony napis w kolorze numeru operacyjnego o treści: “STRAŻ POŻARNA” lub “PAŃSTWOWA STRAŻ POŻARNA”.  Dodatkowo dopuszcza się umieszczanie na nadwoziach pojazdów numeru alarmowego do stanowiska kierowania straży pożarnej: “998” lub “112”, jednak musi być on poprzedzony skrótem „tel.” albo emblematem telefonu lub słuchawki telefonicznej. Ambulanse i karetki wielonoszowe będące w posiadaniu PSP mogą być dodatkowo oznakowane w sposób przyjęty dla pojazdów służby zdrowia.

Na przednich drzwiach kabin samochodów gaśniczych, specjalnych lub ratowniczych może być umieszczony herb odpowiednio: województwa, powiatu, miasta, emblemat szkoły lub godło PSP. Wysokość herbu, emblematu lub godła powinna wynosić 25 cm. Herbów lub emblematów nie umieszcza się na nadwoziach samochodów osobowych.

Co ciekawe – zabronione jest umieszczanie na nadwoziach pojazdów pożarniczych napisów określających ich zastosowanie (“RATOWNICTWO CHEMICZNE” , “RATOWNICTWO WODNE”, “SZTAB”, “DŹWIG” lub podobne), ani sugerujących je emblematów (wizerunki: płetwonurka, psa lub podobnych).

Również zabronione jest umieszczanie na nadwoziach pojazdów i sprzęcie pożarniczym napisów reklamowych oraz napisów obcojęzycznych, za wyjątkiem obcojęzycznych opisów i nazw, wykonanych fabrycznie przez producenta nadwozia.

Numer operacyjny – jak go prawidłowo odczytać?

Numer operacyjny jest umieszczany na pojazdach samochodowych straży pożarnych wyposażonych i oznakowanych jako pojazdy uprzywilejowane w ruchu drogowym. Dodatkowym wymogiem jest posiadanie wbudowanego radiotelefonu, wykorzystującego do łączności radiowej częstotliwości przyznane przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych dla PSP.

Numer operacyjny składa się z dwóch grup cyfr (prefiks i sufiks), rozdzielonych literą polskiego alfabetu (infiks).

1. Prefiks liczbowy

Składa się z trzech znaków (cyfr) oznaczonych na powyższym rysunku jako Z₁, Z₂, Z₃.

Prefiks liczbowy pozwala nam zidentyfikować jednostkę organizacyjną ochrony przeciwpożarowej:

• Jednostki organizacyjne szczebla wojewódzkiego (zakres 210 ÷ 249)
• Jednostki organizacyjne szczebla powiatowego, równorzędnego i niższego (zakres 300 ÷ 720)

Cyfra oznaczona jako Z₁ może przyjmować wartości:

• 2 – dla pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej szczebla wojewódzkiego
• 3, 4, 5, 6, 7 – dla pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej szczebla powiatowego, równorzędnego i niższego

Cyfra oznaczona jako Z₂ może przyjmować wartości:

• 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 – dla pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej szczebla powiatowego, równorzędnego i niższego

Cyfra oznaczona jako Z₃ może przyjmować wartości:

• 1, 2, 3, 4, 5, 6 – dla JRG podlegających pod komendy szczebla powiatowego lub miejskiego
• 7, 8 – dla OSP poza KSRG
• 9 – dla OSP w KSRG
• 0 – dla poszczególnych komend na szczeblu powiatowym, równorzędnym lub niższym

Cyfry oznaczona jako Z₂ oraz Z₃ mogą w szczególnym przypadku przyjmować wartości:

• od 01 do 29, jeżeli JRG podlegają pod komendę miejską miasta wojewódzkiego posiadającą prefiks liczbowy Z₁ wartości 3

2. Infiks literowy

Składa się z jednego znaku (litera).

Infiks literowy pozwala nam zidentyfikować region z którego pochodzi dana jednostka organizacyjna ochrony przeciwpożarowej:

A – jednostki centralne
B – podlaskie
C – kujawsko-pomorskie
D – dolnośląskie
E – łódzkie
F – lubuskie
G – pomorskie
K – małopolskie
L – lubelskie
N – warmińsko-mazurskie
O – opolskie
P – wielkopolskie
R – podkarpackie
S – śląskie
T – świętokrzyskie
W – powiat warszawski
M – mazowieckie
Z – zachodniopomorskie

3. Sufiks liczbowy

Składa się z dwóch znaków (cyfr) oznaczony na powyższym rysunku jako Z₄, Z₅.

Sufiks liczbowy pozwala nam określić z jakiego typu stanowiskiem funkcyjnym w jednostce ochrony przeciwpożarowej lub jakim pojazdem pożarniczym mamy do czynienia:

• stanowisk funkcyjne (zakres 01 ÷ 19)
• pojazd pożarniczy (zakres 20 ÷ 99)

Dla pojazdów pożarniczych w istniejących regulacjach prawnych nie zostały sztywno określone zasady ich numerowania. W ogólnodostępnych źródłach można znaleźć szczegółowy wykaz sufiksów wraz z ich umownym przypisaniem do funkcji, jakie mogą pełnić pojazdy w straży pożarnej:

XXX – 20 – lekki gaśniczy (GLBA, GLM)
XXX – 21 – pierwszy wyjazdowy (GLBA, GBA, GBM)
XXX – 22 – gaśniczy (GLBA, GBA, GBM)
XXX – 23 – gaśniczy (GLBA, GBA, GBM)
XXX – 24 – gaśniczy (GLBA, GBA, GBM)
XXX – 25 – pierwszy ciężki gaśniczy
XXX – 26 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 27 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 28 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 29 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 30 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 31 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 32 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 33 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 34 – ciężki gaśniczy (GCBA)
XXX – 35 – pierwszy proszkowy (GPr)
XXX – 36 – proszkowy (GPr)
XXX – 37 – proszkowy (GPr)
XXX – 38 – cysterna (GCBM)
XXX – 39 – cysterna (GCBM)
XXX – 40 – ratownictwa drogowego (SRd)
XXX – 41 – ratownictwa drogowego (SRd)
XXX – 42 – ratownictwa drogowego (SRd)
XXX – 43 – ratownictwa technicznego (SRt)
XXX – 44 – ratownictwa technicznego (SRt)
XXX – 45 – ratownictwa technicznego (SRt)
XXX – 46 – oświetleniowy (SOn)
XXX – 47 – oświetleniowy (SOn)
XXX – 48 – dźwig (SDz)
XXX – 49 – ciężki ratownictwa drogowego (SCRd)
XXX – 50 – ochrony dróg oddechowych (SPgaz)
XXX – 51 – drabina mechaniczna (np. SD)
XXX – 52 – drabina mechaniczna (np.SD)
XXX – 53 – podnośnik koszowy (SH)
XXX – 54 – podnośnik koszowy (SH)
XXX – 55 – mikrobus, autobus
XXX – 56 – mikrobus, autobus
XXX – 57 – mikrobus, autobus
XXX – 58 – mikrobus, autobus
XXX – 59 – ambulans (SMed)
XXX – 60 – ratownictwo chemiczno-ekologiczne (SRchem)
XXX – 61 – ratownictwo chemiczno-ekologiczne (SRchem)
XXX – 62 – ratownictwo chemiczno-ekologiczne (SRchem)
XXX – 63 – ratownictwo chemiczno-ekologiczne (SRchem)
XXX – 64 – ratownictwo chemiczno-ekologiczne (SRchem)
XXX – 65 – ratownictwo chemiczno-ekologiczne (SRchem)
XXX – 66 – amfibie, poduszkowce
XXX – 67 – amfibie, poduszkowce
XXX – 68 – amfibie, poduszkowce
XXX – 69 – amfibie, poduszkowce
XXX – 70 – statek pożarniczy
XXX – 71 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 72 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 73 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 74 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 75 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 76 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 74 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 77 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 78 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 79 – pojazd specjalistycznej grupy (SRw, SRwys, SRp)
XXX – 80 – wężowy (SW)
XXX – 81 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 82 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 83 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 84 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 85 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 86 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 87 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 88 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 89 – kwatermistrzowski (SKw)
XXX – 90 – operacyjny, ratowniczo-rozpoznawczy (SOp, SRr)
XXX – 91 – operacyjny, ratowniczo-rozpoznawczy (SOp, SRr)
XXX – 92 – operacyjny, ratowniczo-rozpoznawczy (SOp, SRr)
XXX – 93 – administracyjny
XXX – 94 – administracyjny
XXX – 95 – administracyjny
XXX – 96 – administracyjny

Powyższy podział nie dotyczy pojazdów Ochotniczych Straży Pożarnych, które korzystają ze wspólnej puli sufiksów w ramach dostępnych grup numerów operacyjnych.

Zasady umieszczania numerów operacyjnych na pojazdach.

Numer operacyjny powinien zostać wykonany według wytycznych zamieszczonych w Załączniku nr 1 do Zarządzenia Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie gospodarki transportowej w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej.

Przede wszystkim należy pamiętać, aby krój oraz wielkość liter i cyfr odpowiadał wzorcom zamieszczonym w powyższych wytycznych Komendy Głównej PSP.

W zależności od typu pojazdu:

Pojazdy nie będące pojazdami uprzywilejowanymi w ruchu drogowym i nie posiadające radiotelefonów wykorzystujących do łączności radiowej częstotliwości przyznanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych dla PSP, są znakowane wyłącznie godłem PSP o wysokości 25 cm, umieszczonym na przednich drzwiach nadwozia po obu jego stronach.

Opracowanie: Radosław Kisiel, Michał Bujacz / portal Strazacki.pl